ارتودنسي يا لامينيت؟

برای خنده زیبا، در دوره های متفاوت راههایی مثل کشیدن دندان ها و جایگزین کردن دندان ها با دندان مصنوعی تا روکش کردن دندان ها ، لامینیت ، ترمیم با کامپوزیت( مواد ترمیمی همرنگ دندان ها) و ارتودنسی دندانها پیشنهاد شده است. با افزایش اطلاعات مردم و درک اهمیت دندان های دائمی، کشیدن دندان و جایگزین کردن دندان های مصنوعی ردیف شده تقریبا منسوخ شده است. اما، روش های دیگری مثل روکش کردن دندان کج، اصلاح نامرتبی دندان با ترمیم های همرنگ دندان، لامینیت و ارتودنسی همچنان رایج است. اطلاع از مزایا و معایب هرکدام از روش های درمانی می تواند تاثیر بسیار مهمی بر انتخاب علاقمندان گذاشته و از بروز بسیاری از مشکلات در آینده جلوگیری نماید. در این مقاله چند مسئله مهم دو روش ردیف کردن دندان هابا ارتودنسی و لامینیت را مرور می کنیم.

اساسا مقایسه ي  این دو روش از نقطه نظر تخصصی مقایسه دو روش درمانی صحیح برای حل یک مشکل مشترک نمی باشد. درمان ارتودنسی  و لامینیت در دندانپزشکی برای مشکلات متفاوتی پیشنهاد می شوند ولی متاسفانه در کشور ما، به دلیل عدم اطلاع کافی مردم ممکن است درمان لامینیت دندان بجای درمان ارتودنسی پیشنهادشود و با توجه به فراگیر بودن این موضوع در تبلیغات و اهمیت حفظ سلامت دندان ها به این موضوع می پردازیم.

درمان ارتودنسی برای اصلاح نامرتبی دندان ها بوده و هیچ روشی نمی تواند جایگزین آن تلقی شود. اگر مشکل دندان ها مربوط به محل قرار گیری است، جابجا نمودن و حرکت دندان تنها راه حل صحیح است. از طرف دیگر اگراندازه دندان کوچک باشد یا بد رنگی بر روی دندان ها وجود داشته باشد تنها درمان صحیح استفاده از روش های درمانی ترمیم زیبایی خواهد بود. مثلا بستن فضای اضافی بین دندان ها که ناشی از کوچکی اندازه دندان هاست به بهترین شكل با درمان ترمیمی زیبایی و نه ارتودنسی اصلاح می شود. بنابراین، با توجه به ماهیت مشکل ، روش درمانی صحیح متفاوت خواهد بود. انتخاب روش درمانی نادرست قطعا مشکلات متعددی را در پی داشته و باعث پشیمانی خواهد بود.

ایراد عمده درمان ارتودنسی طول دوره درمانی نسبتا زیاد آن است که به همین دلیل افراد  به سمت راههای درمانی نادرست تشویق می شوند. این مسئله ممکن است در ابتدا منطقی بنظر برسد ولی واقعیت ماجرا در این است که درمان ارتودنسی در طول دوره زمانی ۱/۵ تا ۲ سال انجام می شود ولی درمان های ترمیم زیبایی همانند درمان های لامینیت درمان هایی هستند که فرد را در تمام مدت عمر گرفتار می کند. اگر فردی درمان لامینیت انجام دهد و دو تا ۱۰ سال بعد دچار مشکل تغییر رنگ، جدا شدن یا پریدگی شود راهی برای فرار از ادامه درمان ندارد و اینجاست که فرد فکر کرده در یک یا چند جلسه درمان را به انجام رسانیده و تمام شده است در صورتی که ناچار است در دوره های متفاوت برای اصلاح مشکلات آن مراجعه نماید.
در درمان لامینیت سطح بسیار نازک ولی مهمی از سطح دندان که شامل مینا می باشد تراشیده می شود و بجای آن ماده ترمیم مصنوعی قرار داده می شود. عمده مقاومت دندان در برابر سایش و تحریکات حرارتی وابسته به وجود مینای دندان است . بنابراین اگر پوششی بجای آن قرار داده نشود بروز حساسیت های دندانی در زمان برداشتن لامینیت اجتناب ناپذیر خواهد بود. به این مفهوم که درمان لامینیت یک درمان انتخابی و برگشت پذیر نیست که اگر فرد تمایلی به استفاده از آن نداشت آنرا بردارد و درمان را خاتمه دهد. از طرف دیگر اگر از بافت دندان کمتر برداشته شود و ضخامت ماده ترمیمی به فضای لثه تجاوز کند هم مشکلات مرتبط با لثه بروز خواهد کرد. برای درک موضوع توجه شما را به جرم گرفتن دندان ها و عقب نشینی لثه ناشی از آن جلب می کنم. قرار گرفتن هر ماده اضافه مثل جرم و موادترمیمی واکنش بافت های لثه را در پی دارد. عکس این موضوع هم صادق است یعنی اگر ماده ترمیمی ضخامت کمتری نسبت به اندازه دندان داشته باشد عکس العمل لثه با افزایش حجم لثه خود را نشان خواهد داد. در درمان های ارتودنسی خطر بروز پوسیدگی با رعایت نکردن بهداشت دهان زیاد می شود. اگر فرد از نظر رعایت بهداشت مشکوک باشد توصیه به درمان ارتودنسی و لامینیت صحیح نیست. در طی دوره درمان ارتودنسی بیمار در دوره های یک ماهه ویزیت می شود. متخصصان ارتودنسی معمولا در ابتدای هر ویزیت بیماران را از نقطه نظر بهداشتی ارزیابی می کنند و اگر نیازی به اقدامات تکمیلی باشد آنرا به بیمار آموزش داده و خطرات را گوشزد می نمایند.
اگر تمایلی برای اصلاح مشکلی در دندان هایتان دارید حتما مشکل خود را  با متخصص دندانپزشکی مربوطه در میان بگذارید و از ایشان بخواهید تا مزایا و معایب درمان را برای شما بطور کامل توضیح دهد. به حفظ سلامت بافت های دهان و دندان هایتان بعنوان اولین اولویت فکر کنید. از دست دادن ذره ای از این بافت ها با یک طرح درمان غلط هیچ نتیجه ای بجز پشیمانی در پی نخواهد داشت.